مبانی عقلی منجزیت علم اجمالی
مبانی عقلی منجزیت علم اجمالی
سیدابوالقاسم نقیبی، محمدحسین سهیلی
چکیده:
تبیین مبانی صحیح منجزیت علم اجمالی ضمن دو بخش مجزّا قابل‌پیگیری است: اول، منجزیت علم اجمالی ازلحاظ عقلی یعنی با صرف‌نظر از جریان اصول عملی ترخیصی شرعی. دوم، منجزیت علم اجمالی ازلحاظ شرعی و با نظر به جریان آن اصول. مقاله حاضر متکفل بررسی بخش اول است. بدین منظور، حرمت مخالفت قطعی و وجوب موافقت قطعی جداگانه موردبررسی قرار می‌گیرد. در این بحث مشخص می‌شود باوجوداینکه حرمت مخالفت قطعی به‌سادگی قابل‌اثبات است؛ ولی اثبات وجوب موافقت قطعی تنها دو راه معقول دارد: اول، قاعده اشتغال است که تنها بر اساس نظریه محقق عراقی در تفسیر علم اجمالی قابل استناد است. دوم، منجزیت احتمال تکلیف در هر یک از اطراف علم اجمالی است که تنها بر اساس انکار قاعده قبح عقاب بلابیان صحیح خواهد بود. هم‌چنین در این مقاله به شبهات مخالفین حرمت مخالفت قطعی و وجوب موافقت قطعی و به نقض شهید صدر به‌قاعده قبح عقاب بلابیان، پاسخ داده خواهد شد.
کلمات کلیدی : علم اجمالی، حرمت مخالفت قطعی، وجوب موافقت قطعی، قاعده اشتغال، منجزیت احتمال، ماهیت علم اجمالی